Mô hình hub and spoke là gì? Sự thay đổi của ngành vận tải

Ngày này, lĩnh vực dịch vụ logistics ngày càng trở lên phổ biến cũng như chứng tỏ được tầm quan trọng của mình. Tất nhiên, đối với những ai đang hoạt động trong lĩnh vực này hoặc các công việc có liên quan thì cụm từ hub and spoke sẽ vô cùng quen thuộc bởi đó gần như là những thông tin cơ bản và quan trọng đối với tất cả mọi người. Vậy hub and spoke là gì, chúng ta sẽ phân tích và tìm hiểu thật kỹ về chúng cũng như sự thay đổi của ngành vận tải ngay sau đây.

Mô hình hub and spoke là gì?

Thật ra, hub, spoke là những định nghĩa được sử dụng trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau, tuy nhiên, nó được sử dụng một cách rộng rãi, phổ biến nhất trong lĩnh vực giao thông vận tải. Định nghĩa một cách cơ bản nhất, hub và spoke là những thành phần cơ bản, quan trọng để có thể tạo lên một mạng lưới giao thông, phân phối hàng hóa, logistics.

Trong một mạng lưới vận tải, chúng ta luôn luôn phải thiết lập một vị trí trung tâm, đó là một thành phần vô cùng quan trọng, có vai trò tập trung hàng hóa, tiến hành phân phối một cách phù hợp, hài hòa nhất. Địa điểm trung tâm đó được gọi là hub. Nếu một hệ thống phân phối, giao thông vận tải không có hub, tình trạng tắc nghẽn, phân phối không đều rất dễ xảy ra.

Vậy spoke là gì? Spoke chính là những địa điểm vệ tinh xung quanh hub, là nơi mà hàng hóa sẽ được vận tải tới trong một mạng lưới. Hiểu một cách đơn giản nhất là spoke chính là địa điểm tiếp nhận hàng hóa mà hub chuyển tới.

Một hệ thống, mạng lưới vận tải hub- spoke chỉ bao gồm 2 thành phần chính đó là hub – trung tâm và spoke – vệ tinh. Mặc dù có cấu tạo đơn giản như vậy, tuy nhiên mô hình hub đã được áp dụng vô cùng rộng rãi bởi sự hiệu quả mà nó mang lại. Hiện tại, ở nước ta hình thức này được dùng chủ yếu ở các cảng, ví dụ như vận chuyển hàng hóa nguy hiểm, có giá trị cao từ các cảng lớn (hub) về các cảng nhỏ (spoke).

Rộng hơn nữa, mô hình hub – spoke được xây dựng dưới nhiều cấp độ khác nhau như cấp độ khu vực, cấp độ quốc gia và lớn hơn nữa là cấp độ toàn cầu. Sự phát triển mạnh mẽ của mô hình này đến từ những lợi ích thiết thực mà nó mang lại. Trong hệ thống, hub không chỉ đóng vai trò là nơi phân phối sản phẩm mà ngày nay, nó còn được sử dụng như một địa điểm tập kết hàng hóa sau đó tiếp tục vận chuyển tới như địa điểm khác đúng theo mong muốn của khách hàng. Đây thực sự là một hệ thống cực kỳ thuận tiện cho giao thông vận tải ngày nay.

Những ưu điểm của mô hình hub and spoke

Trên thực tế, chỉ cần tìm hiểu sơ qua về định nghĩa của mô hình hub và spoke, mọi người đã có thể thấy khá rõ ràng những ưu điểm, lợi thế mà nó mang lại. Tuy nhiên, chúng ta cần phải phân tích một cách kỹ càng hơn để có thể nhận thấy lợi ích thực sự, đặc biệt là về mặt kinh tế mà nó mang lại.

Nếu đã tìm hiểu về lĩnh vực dịch vụ logistics, giao thông vận tải thì hẳn các bạn đều biết rằng hiện nay có 2 mô hình chính đó là point to point và hub and spoke. Mỗi mô hình lại có cách hoạt động khác nhau và đương nhiên là ưu nhược điểm cũng khác biệt.

Công ty Nam Phú Thịnh – chuyên vận chuyển hàng hóa, giao nhận, hàng hóa chất nhận định rằng: ưu điểm tuyệt vời nhất của mô hình hub and spoke nằm ở việc nó giúp chúng ta có thể hạn chế đầu tư trang thiết bị vận tải tại nhiều điểm. Khi áp dụng mô hình point to point, tất cả các điểm đều bình đẳng, do đó chúng ta cần phải đầu tư ở tất cả các địa điểm này những trang thiết bị cần thiết để thực hiện công việc. Tuy nhiên, nếu có thể áp dụng mô hình hub and spoke, khu vực hub sẽ là nơi có tần số vận tải đi qua lớn nhất, vì thế nên ta chỉ cần tập trung xây dựng khu vực hub một cách tốt nhất để có thể nâng cao tối đa hiệu suất công việc.

Ngoài ra, mạng lưới hub and spoke còn có thể giúp chúng ta nâng cao tần suất vận tải trong ngày giữa các địa điểm. Chẳng hạn như trong một ngày, nếu không áp dụng mô hình hub and spoke, chúng ta chỉ có thể vận chuyển 1 chuyến hàng, tuy nhiên nếu có mô hình này thì chúng ta có thể thực hiện tới 3 chuyến hàng do con đường lưu thông được thuận lợi.

Những thay đổi của ngành vận tải từ mô hình hub and spoke

Tất nhiên, ở thời điểm sơ khai, ngành vận tải không hề áp dụng mô hình hub and spoke mà thay vào đó là các hình thức khác kém khoa học hơn. Về sau, các mô hình mới như point to point và đặc biệt là hub and spoke đã xuất hiện và tạo ra sự thay đổi vô cùng to lớn. Tất nhiên, đó là những thay đổi mang tính tích cực, đặc biệt là về mặt kinh tế.

Theo những chia sẽ từ công ty cổ phần xuất nhập khẩu Cẩm Thạch – một trong những doanh nghiệp uy tín trong ngành logistics thì: Minh chứng rõ ràng nhất cho sự thay đổi của ngành giao thông vận tải mà mô hình hub and spoke mang lại đó chính là hiện nay, 99 phần trăm các dịch vụ vận tải, giao thông trên thế giới đều áp dụng mô hình này. Số ít những trường hợp khác không sử dụng hub and spoke là vì sự đặc thù riêng biệt.

Mặc dù đối với hệ thống hub and spoke, quãng được vận chuyển sẽ có thể xa hơn so với cách di chuyển theo đường thẳng như thông thường. Tuy nhiên, điều này không là gì so với hàng loạt lợi ích mà nó đem lại chẳng hạn như giúp khách hàng theo dõi hàng hóa một cách đơn giản, chi tiết nhất thông qua hub, tốc độ giao hàng cực kỳ nhanh mà chi phí lại giảm…

Hơn thế nữa, lợi ích kinh tế của hub and spoke là điều khiến mô hình này có khả năng tác động cực kỳ mạnh mẽ và ngành giao thông vận tải hiện đại. Chẳng hạn như trước kia, việc vận chuyển hàng hóa giữa các thành phố trong khu vực diễn ra một cách đơn lẻ, rời rạc, chính vì vậy nên mỗi một thành phố, mỗi một cơ sở đều phải tự mình đầu tư, trang bị rất nhiều yếu tố khác nhau. Thế nhưng, từ khi áp dụng mô hình hub and spoke, một thành phố sẽ được chọn là khu vực trung tâm (hub ,điều này dựa vào quá trình vận tải hàng hóa, khu vực nào có tần số vận chuyển qua nhiều nhất, quãng đường dài nhất…), thành phố đó sẽ được tập trung xây dựng, trang bị tối ưu nhất. Từ đó, các thành phố khác sẽ được giảm nhẹ gánh nặng, và tiết kiệm được chi phí cơ sở hạ tầng cực kỳ lớn.

Ngày nay, trong một công ty, doanh nghiệp thì dịch vụ logistics chiếm khoản đầu tư lên tới khoảng 30 phần trăm, trong đó phần lớn chính là vận tải hàng hóa. Vì thế nên những mô hình vận tải được coi là con đường đưa sản phẩm của doanh nghiệp luôn nhận được sự quan tâm cực kỳ lớn. Trong đó mô hình hub and spoke đã được tin tưởng và phát triển ngày càng hoàn thiện cũng như đa dạng hơn nhằm mang lại hiệu quả lớn nhất.